Czym jest krajowa ocena ryzyka?
Krajowa Ocena Ryzyka Prania Pieniędzy oraz Finansowania Terroryzmu (Krajowa Ocena Ryzyka) jest dokumentem przygotowanym przez Ministerstwo Finansów. Powstał on po przeprowadzeniu analizy i oceny ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu w Polsce. Jest to kompleksowa ocena, która ma na celu identyfikację, zrozumienie i minimalizację ryzyka związanego z takimi niepożądanymi działaniami. Krajowa Ocena Ryzyka obejmuje analizę różnych sektorów gospodarki i dziedzin działalności, a jej wyniki mogą być wykorzystywane do opracowania odpowiednich działań zapobiegawczych i kontrolnych. Krajowa Ocena Ryzyka została opublikowana w grudniu 2023 i zastępuje dotychczasową ocenę ryzyka z 2019 r.
Kogo dotyczy Krajowa Ocena Ryzyka?
Krajowa Ocena Ryzyka ma znaczenie dla podmiotów, które zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (ustawa AML) zaliczane są do grona instytucji obowiązanych. Instytucje obowiązane powinny przygotować ocenę ryzyka dla swojej działalności.
Instytucje obowiązane należą do następujących branż:
- sektor bankowy
- sektor instytucji płatniczych
- sektor ubezpieczeń
- sektor kapitałowy
-
- domy i biura maklerskie
- banki powiernicze
- towarzystwa funduszy inwestycyjnych (tfi)
- kantory
- waluty wirtualne
- sektor usługowy:
-
- adwokaci i radcowie prawni
- notariusze
- doradcy podatkowi
- biegli rewidenci
- biura księgowe
- domy aukcyjne
- dobra luksusowe i broń
- sektor gier losowych i zakładów wzajemnych
- sektor nieruchomości
- operatorzy pocztowi
- fundacje i stowarzyszenia.
Co się zmieniło?
Krajowa Ocena Ryzyka uwzględnia zmiany jakie zaszły od roku 2019 kiedy przeprowadzona została poprzednia ocena. W szczególności dotyczy to zmiany w zakresie zagrożeń, jak i podatności na pranie pieniędzy oraz finansowanie terroryzmu. Jak wskazano we wstępie do Krajowej Oceny Ryzyka pandemia, jak i wojna pełnoekranowa zainicjowana przez Rosję na Ukrainie spowodowały pewne zmiany w poziomie zagrożeń wynikających z niektórych przestępstw bazowych czy też kierunków geograficznych, które zostały uwzględnione w przygotowanej nowej strategii.
Jakie skutki powoduje wprowadzenie nowej Krajowej Oceny Ryzyka?
Wprowadzenie nowej Krajowa Ocena Ryzyka powoduje konieczność aktualizacji oceny ryzyka przez instytucje obowiązanie. Jest to obowiązek wynikający z art. 27 ust. 2 i 3 ustawy AML.
Instytucje obowiązane mogą zostać zobowiązanie przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej do przekazania mu oceny ryzyka, która powinna uwzględniać aktualne ryzyka wynikające m.in. z Krajowej Oceny Ryzyka.
Czy instytucji zobowiązanej grożą jakieś sankcje?
Instytucja obowiązana, która nie dokonała wymaganej aktualizacji oceny ryzyka może otrzymać karę administracyjną. Kary administracyjne nakładane są przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. GIIF może nałożyć karę w wysokości nawet kilku milionów euro. Praktyka sankcyjna GIIF wskazuje, że najczęściej nakładane kary są znacznie niższe i liczone są w tysiącach lub dziesiątkach tysięcy złotych.
