JPK, czyli Jednolity Plik Kontrolny, ma na celu usprawnienie działania organów podatkowych, a także ustandaryzowanie danych elektronicznych, które przedsiębiorcy przekazują do Urzędu Skarbowego. Mimo iż w pierwszej kolejności JPK obejmowało wyłącznie duże firmy, teraz obowiązuje także średnie, małe i mikro przedsiębiorstwa.
Co to jest JPK?
Jednolity Plik Kontrolny został wprowadzony art. 193a Ordynacji podatkowej i należy przez niego rozumieć księgi i dokumenty księgowe prowadzone za pomocą programów komputerowych w odpowiednim formacie, przekazywane na żądanie organu podatkowego.
W związku z tym, przedsiębiorcy są zobowiązani każdego miesiąca przekazywać do urzędu skarbowego generowane przez system informatyczny dane firmowe, które dotyczą operacji gospodarczych dokonanych we wskazanym okresie. Należy je dostarczyć w ustandaryzowanej formie.
Celem plików JPK jest usprawnienie działania organów skarbowych i ograniczenie do minimum niepotrzebnych kontroli. Urzędnicy na podstawie otrzymanych danych mają możliwość zweryfikowania, czy przedsiębiorca nie dokonuje przestępstw skarbowych oraz czy sumiennie i terminowo wywiązuje się ze swoich obowiązków podatkowych.
Zasady składania pliku JPK_VAT
Podatnicy VAT są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne (kwartalne) w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (kwartale). Na podstawie art. 99 ust. 11b ustawy o VAT, deklaracje VAT składa się wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej w wystandaryzowanym formacie XML. Jednocześnie wszyscy czynni podatnicy VAT mają obowiązek przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, informacji o prowadzonej ewidencji VAT za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, wskazując miesiąc, którego ta informacja dotyczy, niezależnie od tego, czy podatnik rozlicza VAT za okresy miesięczne czy kwartalne.
Jak wygląda struktura pliku JPK VAT?
Niezależnie od konkretnej struktury, wszystkie Jednolite Pliki Kontrolne, składają się z trzech części.
- nagłówkowej – w jej skład wchodzą zarówno informacje związane z JPK (data utworzenia pliku, daty określające zakres informacji raportowanych w pliku, cel złożenia itd.), jak i identyfikujące podatnika (firma, NIP, adres itd.).
- merytorycznej – tu umieszcza się informacje związane ze zdarzeniem gospodarczym. Dane, które są tutaj przedstawione, są różne w zależności od struktury JPK.
- kontrolnej – zawiera sumy kontrolne i pozwala upewnić się, czy wszystkie informacje są ze sobą zgodne i podane we właściwym formacie.
Sekcja merytoryczna JPK VAT musi zawierać:
- ewidencję sprzedaży VAT – datę sprzedaży i wystawienia, numer dokumentu, dane nabywcy towaru,
- ewidencję zakupu VAT – tutaj podaje się dane wystawcy faktury, kwotę netto i wysokość naliczonego VAT-u.
Jak wygenerować i wysłać JPK VAT?
Aby wygenerować JPK VAT, przedsiębiorcy mogą posłużyć się możliwościami swojego programu do faktur (księgowości), wykorzystać programy, które bezpłatnie udostępnia Ministerstwo Finansów albo skorzystać z pomocy biura rachunkowego. Plik należy podpisać elektronicznie, za pomocą Profilu Zaufanego albo kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
Zmiany w raportowanie danych w pliku JPK
Od 1 stycznia 2023 r. weszły w życie przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku VAT. Zmiany te są związane m.in. z wejściem w życie od początku 2023 r. przepisów dotyczących grup VAT. Pozostałe mają charakter upraszczający oraz doprecyzowujący. Poniżej przedstawiono najważniejsze z nich.
- Wyznaczenie sposobu ujmowania dokumentów zbiorczych
Kluczową zmianą, którą wprowadza nowelizacja jest wyznaczenie sposobu raportowania dokumentów zbiorczych. Dotychczas, faktury oraz dokumenty ujmowane były według daty powstania obowiązku podatkowego. Jednakże, było to niemożliwe do realizacji w sprawie dokumentów zbiorczych, ponieważ poszczególne transakcje miały różne daty powstania obowiązku podatkowego. Nowelizacja Rozporządzenia wprowadza rozwiązanie polegające na tym, że w przypadku transakcji ujawnianych w ewidencji dokumentów zbiorczych, muszą być one raportowane na podstawie daty ostatniego zdarzenia, które obejmuje ten dokument.
- Deklaracja VAT uznana jako podstawa do wystawienia tytułu wykonawczego w przypadku grup VAT
W kontekście rozliczeń grup VAT, zmiany dotyczą zagadnienia, iż podatnikiem będzie przedstawiciel grupy VAT i to właśnie on będzie odpowiedzialny za składanie JPK_VAT z deklaracją. W czasie dysponowania statusem podatnika przez grupę VAT, a także po utracie tego statusu członkowie grupy VAT, przedstawiciel oraz każdy z członków grupy, odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług. Skutkuje to tym, że w momencie złożenia części deklaracyjnej JPK_V7 staje się tytułem wykonawczym, co sprawia możliwość prowadzenia czynności egzekucyjnych względem każdego członka grupy VAT.
Deklaracja stanowi więc podstawę do tego, aby wystawić tytuł wykonawczy zgodnie z art. 3a § a pkt 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a zgodnie z art. 3b § 2 pkt 1 tej ustawy także i na członka grupy VAT.
- Stosowanie oznaczenia WSTO_EE
WSTO_EE, czyli Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość dotyczy towarów, które w dniu rozpoczęcia ich wysyłki albo transportu są dostępne na obszarze państwa i świadczenie usług telekomunikacyjnych nadawczych oraz elektronicznych umówionych w art. 28k ustawy, na rzecz podmiotów, które nie są podatnikami, ale mają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania albo miejsce pobytu na obszarze kraju członkowskiego, który nie jest jednocześnie państwem ewidencyjnym ma zostać wpisane w JPK V7 i w tym celu podatnik posłuży się dowodem wewnętrznym. Trzeba podkreślić, że nie wykorzystuje się tradycyjnych dowodów, czyli faktur albo paragonów. W niniejszej sytuacji stosuje się niezależny dokument, dzięki czemu organ skarbowy będzie w stanie dokonać sprawdzenia, czy zachowany został limit 42.000 zł. Mowa o limicie transakcji z podatkiem VAT naliczanym poza Polską.
- Dookreślenie w stosowaniu kodu GTU_08
Oznaczenie kodem GTU_08 należy stosować dla towarów sklasyfikowanych według CN 8549 jako odpady oraz złom elektryczny i elektroniczny (w tym z udziałem metali szlachetnych), wymienionych w poz. 1a załącznika nr 12 do ustawy o VAT.
- Dowód wewnętrzny zastąpi dokument wewnętrzny
Rozporządzenie wprowadza zmianę w nomenklaturze zarówno w przepisach jak i w pliku JPK z „dokumentu wewnętrznego” na „dowód wewnętrzny”. Spowodowane jest to ujednoliceniem nazewnictwa z innymi przepisami podatkowymi takimi jak: przepisy o podatkowej księdze przychodów i rozchodów, ewidencji przychodów czy innych ewidencji.
Rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku, dokładna treść dostępna jest pod linkiem poniżej:
