Od 1 stycznia 2024 r. obowiązują przepisy o minimalnym podatku dochodowym, zawarte w art. 24ca ustawy o CIT. Warto wspomnieć, że podatek minimalny został wprowadzony do ustawy CIT z dniem 1 stycznia 2022 r. w ramach tzw. Polskiego Ładu, jednak z uwagi na liczne kontrowersje ustawodawca zawiesił obowiązywanie nowych regulacji do 31 grudnia 2023 roku.
Podatek minimalny – co to i kogo dotyczy?
Podatek minimalny jest nową, równoległą formą opodatkowania obok tzw. „klasycznego” CIT. 10-procentowy minimalny podatek dochodowy od osób prawnych obciąża spółki mające siedzibę lub zarząd na terytorium RP, podlegające obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, oraz podatkowe grupy kapitałowe, które w danym roku podatkowym poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych lub osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych (określonych w przepisach) w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 2%. Ważny jest więc stosunek dochodu do przychodu. Jeśli będzie on mniejszy niż 2% przedsiębiorca zapłaci podatek minimalny. 10-procentowemu podatkowi minimalnemu mają podlegać np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, a także pod pewnymi warunkami spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne czy podatkowe grupy kapitałowe, posiadające polską rezydencję podatkową, które spełnią opisane w przepisach warunki.
Możliwość zastosowania odliczenia
W praktyce możliwa jest sytuacja, gdy u podatnika CIT powstanie w jednym roku zobowiązanie podatkowe z tytułu „klasycznego” podatku CIT oraz podatku minimalnego. Wtedy nie powinno dojść do podwójnego opodatkowania, ponieważ kwota podatku minimalnego do zapłaty będzie mogła zostać pomniejszona o należny „klasyczny” podatek CIT. Co więcej, jeśli podatnik zapłaci podatek minimalny, to będzie mógł go odliczyć od „klasycznego” CIT w zeznaniach składanych za kolejne 3 lata podatkowe.
Ustawowe wyłączenia
Minimalnego podatku nie stosuje się, zgodnie z art. 24ca ust. 14 ustawy o CIT, m.in. do podatników:
- którzy w jednym z trzech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, osiągnęli podatkową rentowność w wysokości co najmniej 2 proc.;
- jeżeli w roku podatkowym mieli przychody niższe o co najmniej 30 proc. w stosunku do przychodów uzyskanych w roku bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy;
- w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym;
- będących małymi podatnikami;
- którzy w ciągu roku podatkowego uzyskali większość przychodów z działalności operacyjnej w związku z:
– eksploatacją statków morskich lub powietrznych w transporcie międzynarodowym;
– wydobywaniem kopalin wymienionych w załączniku do ustawy – Prawo geologiczne i górnicze
– wykonywaniem działalności leczniczej, o której mowa w art. 3 ustawy o działalności leczniczej
- będących spółkami prowadzącymi gospodarkę komunalną;
- będących przedsiębiorstwami górniczymi otrzymującymi pomoc publiczną na podstawie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego
- będących przedsiębiorstwami finansowymi;
- postawionych w stan upadłości lub likwidacji, lub objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym;
- będących instytucją finansową, której podstawowym przedmiotem działalności jest świadczenie usług polegających na odpłatnym nabywaniu od wierzyciela wierzytelności powstałych w wyniku zawarcia umowy sprzedaży towarów lub świadczenia usług pomiędzy tym wierzycielem a dłużnikiem.
Podstawa i stawka opodatkowania
Podstawę opodatkowania podatkiem minimalnym stanowi jedna z następujących wartości:
- Suma wymienionych niżej elementów, tj.:
– kwoty 1,5% przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych osiągniętych w danym roku podatkowym;
– kosztów usług niematerialnych poniesionych bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych lub z rajów podatkowych lub kosztów nabycia określonych usług lub praw niematerialnych, w części w jakiej ich wartość przekroczy 3 mln zł oraz 5% podatkowej EBIDTA;
– kwoty poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych kosztów finansowania dłużnego w części przewyższającej 30% podatkowej EBIDTA;
- Kwota odpowiadająca 3% wartości osiągniętych w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych.
Podatnik ma prawo wyboru jednego z wyżej wskazanych sposobów kalkulowania podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym.
Minimalny podatek dochodowy wynosi 10% podstawy opodatkowania.
